Afgelopen week wilde een klant zijn lijfrentekapitaal gebruiken om eenmalig zijn hypotheek te verlagen. Ik heb hem uiteraard aangegeven dat zijn lijfrentekapitaal in een strak fiscaal keurslijf zit waardoor hij in zijn situatie van het bruto kapitaal na belastingen en boete nog maar zo'n 30% netto zou overhouden. Hevig ontdaan telde mijn klant zijn zegenen.

Toch heeft hij een punt. We hebben in Nederland 1.000 miljard aan pensioenreserves. Daarnaast zit er nog zo'n 200 miljard in lijfrentevoorzieningen. Dat zijn onze bruto bezittingen. Bruto omdat hier ooit een keer (in de uitkeringsfase) belasting over betaald moet worden. Ik reken het spaargeld van particulieren bij banken (340 miljard) hierin niet mee. De reden is dat dit vrij opneembaar (netto) is. In dit artikel richt ik mij tot de beheerders van de spaarpotjes waar we vandaag niet bij kunnen. Aan schulden hebben we 640 miljard aan hypotheken. (de waarde van het onderliggende onroerend goed bedraagt overigens nog altijd zo'n 1.000 miljard). De rente over een groot deel van de hypotheekschuld is fiscaal aftrekbaar. Een doorn in het oog van de internationale markten en een zware last voor ons nationale overheid en ons huishoudboekje.

Stel nu dat wij de volgende week een mail krijgen van de overheid met daarin de gekapitaliseerde bruto waarde van de huidige opgebouwde pensioen- en lijfrenteaanspraken.  Dus niet wat er straks op je beoogde pensioendatum staat, nee wat het vandaag waard is. Bruto! Een 45-jarige werknemer (Joop) die zo'n 20 jaar heeft gewerkt tegen een modaal inkomen zal daar een opgebouwd pensioen zien staan van zo'n 15.000. Hier staat een bruto kapitaal per vandaag tegenover van 150.000. Joop heeft ook een eigen woning met een aflossingsvrije hypotheek van 150.000. Tot 2031 is de rente aftrekbaar, daarna betaalt Joop de hypotheekrente (stel 5%) als een netto uitgave. Het pensioen van Joop bestaat uit de AOW en het aanvullende pensioen, nu opgebouwd 15.000, straks na 40 jaar 30.000. Inclusief AOW zo'n 39.000 bruto. Met de huidige hypotheek is dat 20.000 netto, zonder de hypotheek is dat 27.500 netto.

Voorstel : Joop krijgt eenmalig de mogelijkheid om vandaag zijn bruto pensioenkapitaal te gebruiken om zijn netto hypotheekschuld te verlagen. An offer Jopie can't refuse!

Maar wat zijn de gevolgen? De overheid doet afstand van haar toekomstige belastinginkomsten maar ziet haar uitgaven, belastingteruggaven in verband met aftrekbare hypotheekrente, per direct dalen. Het netto besteedbaar maandinkomen van Joop stijgt per direct met 365 euro (dat is een stijging van 15%). Joop's toekomstig pensioeninkomen daalt met netto 1.000 per maand! Echter gecorrigeerd met de niet meer te betalen netto hypotheekrente daalt zijn toekomstig pensioeninkomen nog maar 325 euro netto per maand. Joop heeft een hypotheekvrije woning die makkelijker verkoopbaar wordt. Zijn hypotheekrente aftrek is hij voor eens en altijd kwijt. De banken hebben hun balansen op orde en kunnen weer makkelijker concurreren met andere internationale instellingen. De overheid is grotendeels verlost van de aflossingsvrije hypotheken en de kostbare subsidie hierover (hypotheekrente aftrek). Kortom iedereen blij. De consumptie stijgt, het vertrouwen stijgt (de schuld is namelijk weg), de belastingopbrengsten stijgen, het nationale huishoudboekje komt op orde. Blijven er nog twee partijen over die hun zaakjes opnieuw moeten inrichten. Enerzijds de pensioenfondsen en pensioenverzekeraars. En anderzijds de overheid. Er wordt afstand gedaan van toekomstige belastinginkomsten. Haalbaar of niet? Beide partijen zouden deze gedachte toch maar eens op de agenda moeten plaatsen. Nederlanders zijn gek op "an offer they can't refuse"!